Sunucuların, bilgisayarların ve ortamda bulunan yan ürünlerin harcadığı enerji kaynağının ve yaptığı karbondioksit salımının yönetilmesine Yeşil BT (Green IT Management / Green Computing) denir. Bu sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi bilgisayar, sunucu ve bunlara bağlı alt sistemlerin (monitör, yazıcı, depolama birimleri ve network sistemleri) tasarım, üretim, kullanım ve atımı (dispose) efektif bir yönetimle ele alınması gerekmektedir.
Hedefler
- Enerji verimini azami seviyeye çıkartmak.
- Ürünlerin yaşam döngüsünü, geri dönüşüm politikalarına uygun takip etmek.
Yöntemler
Ürün yaşam süresinin uzunluğu
Green IT’ye yapılabilecek en büyük katkının, kullanılan ürünlerin yaşam süresinin uzun tutulması olduğu değerlendirilmiştir. Fiziksel ürün satın alımlarında “uzun süreli kullanılabilirlik, dikey olarak yükseltilebilirlik ve modüler olabilmesi” ilkesi esas alınmalıdır. Örneğin 2 yılda bir PC değiştirmek yerine, aynı PC’ye Memory veya Disk eklenerek dikey olarak yükseltilmesi çevreyle ilgili daha az atık ortaya çıkartacaktır.
Data Center Tasarımı
Data center ortamları, standart iş binalarından 100-200 kat daha fazla enerji tüketmektedir. Bu yüzden data center tasarımları yapılırken kullanılan fiziksel ekipman, lokasyon, konfigürasyon ve binanın yapımı da göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca sunucu kullanımı, depolama üniteleri, network donanımları, enerji kaynakları gibi farklı ünitelerin merkezi bir birimden izlenmesi ve her bir farklı ünite için enerji verimli olması esas alınmalıdır.
Ek olarak bir data center’ın en çok enerji tüketen birimlerinden biri de soğutma sistemleridir. Bu sistemler için de enerji verimliliğinin yüksek tutulması göz önünde bulundurulmalıdır.
Enerji verimli Data center tasarımları için National Renewable Energy Laboratory’nin yayınladığı “Best Practices Guide for Energy-Efficient Data Center Design” dökümanı temel alınabilir.
http://energy.gov/sites/prod/files/2013/10/f3/eedatacenterbestpractices.pdf
Algoritmaların verimli yazılması
Yazılım algoritmalarının tasarımı, donanım kaynaklarının kullanımıyla direkt olarak ilgilidir. Örneğin yavaş, lineer bir arama algoritması çok fazla CPU tüketimi yapacak, enerji kullanımını artıracak ve daha fazla soğutma için ekstra enerjiye ihtiyaç duyacaktır. Bunun yerine indexlenmiş bir arama algoritması kaynak ve soğutma tüketimlerini asgariye indirebilecektir.
Sanallaştırma
Bilgisayar sanallaştırılması, fiziksel kaynakların birden fazla ortamı sunabilmesini ifade eder. Sunucu ihtiyaçlarında daima sanal makine kullanımının politika olarak benimsenmesi, multi-tenant (paylaşımlı) olarak kullanımı hem fiziksel ihtiyacı dengeleyecek hem de yüksek verimlilik ile daha az donanım ile daha çok hizmeti sağlayabilecektir.
Terminal sunucu kullanımı
Thin client olarak adlandırılan yöntemle kullanıcılar merkezi bir sunucuya bağlanır ve ortak bir kaynaktan hesaplamalar yapılır ve son kullanıcı kendi terminalinde sonucu görür. Bu yöntem sayesinde normal bir PC’den 1/8 oranında daha az enerji sarfiyatı sağlanabilir.
Güç kaynağı verimi
Standart bir PC güç kaynağı genellikle %70-%75 oranında, enerjinin ısıya dönüşümü anlamında verimlidir. “80 Plus” isimli bir sertifikasyonla PC güç kaynaklarındaki verimlilik oranının artırılması hedeflenmiştir. Güç kaynağı seçimlerinde bu sertifikasyonun tercih edilmesi uygun olacaktır.
Veri depolama
Nispeten daha küçük forma sahip depolama üniteleri (2,5 inch gibi) daha geniş olanlara oranla daha az enerji tüketmektedir. Bunun yanında SSD veya DRAM gibi hareketli parçası olmayan depolama üniteleri çok daha fazla enerji verimliliği olanağı sunmaktadır.
Son pratiklerden bir tanesinde, MySpace data Centerlarında solid state disk kullanarak enerji kullanımı ve operasyon maliyetlerini %80 oranında düşürebilmiştir. Kurumsal politika olarak ilk tercih olarak SSD disk kullanımı tavsiye edilmelidir.
Video Kartları
Bir bilgisayar ünitesinde en çok enerji tüketen birimlerden bir tanesi de GPU (Graphical processing unit) dur. Enerji verimliliği için aşağıdaki opsiyonlardan bir tanesi kullanılabilir:
- Thin client, shared terminal gibi yöntemlerin tercih edilmesi.
- Anakart video çıkışının kullanılması.
- GPU gerekecekse, yüksek enerji verimliliği olanın tercih edilmesi.
Monitörler
Tüm terminallerde kullanılan monitörlerin yüksek enerji verimli olması beklenmelidir. LCD monitörlerin çoğu soğuk katot floresan ampül kullanmaktadır. Yeni sürümlerden bazıları ise LED (light-emmiting diode) kullanmakta ve daha az enerji tüketmektedir. Bu nedenle monitörlerde öncelik olarak LED olanlar tercih edilmektedir.
Geri dönüşüm
Çevre birimleri için gerekli olan yazıcı kartuşları, kâğıt ve pillerin geri dönüşüme uygun olarak tercih edilmesi gerekmektedir. Ayrıca artık kullanılmayan bilgisayar ve birimler, bağış yoluyla daha az imkanı ve ihtiyacı olan kar amacı gütmeyen organizasyonlara iletilebilirler.
Bulut Bilişim
Bulut bilişimin imkan tanıdığı sanallaştırma, dinamik ortam sunma, tek ortamın birden fazla tüketici tarafından kullanılması (multi-tenancy) ile daha az enerji tüketimi sağlanabilmektedir. Ayrıca yeşil data center yöntemini kullanan bulut bilişim sağlayıcılarının tercih edilmesi de öncelik olmalıdır.
Telekonferans ile toplantıların düzenlenmesi
Fiziken bir ortamda bulunabilmek ve toplantı yapılabilmesi için birden fazla katılımcının seyahat etmesi ve buna bağlı olan karbon salınımı yaratması, ısınması, aydınlatılma ihtiyacının giderilmesi, ofis sağlanması gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Bunların yerine telekonferans yöntemiyle fikir alış-verişlerinin sağlanması çevresel faktörler açısından büyük yarar sağlayacaktır.
Regülasyonlar & Sertifikasyonlar
ISO 50001:2011 – Energy Management System
http://www.iso.org/iso/home/standards/management-standards/iso50001.htm
- 3 yıl geçerliliği mevcut.
- Akreditasyon yetkisi olan kuruluşlarca verilebiliyor.
ISO 14000-14001 – Environmental Management
http://www.iso.org/iso/home/standards/management-standards/iso14000.htm
- 3 yıl geçerliliği mevcut.
- Akreditasyon yetkisi olan kuruluşlarca verilebiliyor.
Ayrıca konuyla ilgili 5627 numaralı Enerji Verimliliği Kanunu mevcuttur.
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502-2.htm