Daha önceki yazılarda Kurumsal Mimari’nin görev ve sorumluluklarından sıklıkla bahsetmiştik. Bu yazıda ise, biraz daha farklı bir bakış açısı ile kavramı dilbilgisi yönünden irdeleyerek ne anlama geldiğini ve gelmediğini açıklamaya çalışacağım.
Öncelikle İngilizce’de “Enterprise Architecture” ifadesinde yer alan “Enterprise” kelimesini ele almak istiyorum. Kelimenin iki farklı şekilde yorumlanması mümkün :
1- Sıfat olarak “Enterprise”: Bu anlamda kullanılan “Enterprise” kelimesi, önünde bulunduğu “Architecture” kelimesini nitelendirmekte ve mimarinin hangi yaklaşım ve kalitede ele alınacağını belirtmektedir. En özet ifadeyle, kurumsal kural ve kaidelere uygun olarak ele alınan bir BT mimarisi olarak açıklayabiliriz. Bu kullanım şekli “nasıl bir mimari?” sorusunun yanıtını vermektedir.
2- İsim olarak “Enterprise” : Bu kullanımda ise, “Enterprise” kelimesi kapsamı ve sorumluluk alanını belirtmektedir, mimari tüm kuruma aittir. Yani yürütülen faaliyetler yalnızca BT özelinde ele alınmaz ve bütücül olarak kuruma ait tüm kademelere yayılmıştır. Bu kullanım bize “neyin mimarisi?” sorusunun yanıtını vermektedir.
Ülkemizde ise, gerek olgunluk seviyesi eksikliği, gerekse kavramın Türkçe’ye _bana göre_ hatalı çevirisi nedeniyle ilk tanıma yakın bir anlayış hakim. Çeviri bir sıfat olan “Kurumsal” kelimesi ile yapılmış, dolayısıyla konuya yakın olmayan birinin ilk tanımdaki anlam çıkarımını yapmasının önü açılmış. Doğru çevirinin “Kurum Mimarisi” olması gerektiğini düşünüyorum, fakat yıllardır kullanılan bu ifadenin değişimi artık zor gibi görünüyor.
İlk anlayıştan yola çıkarak kurulan mimari ekipler, isimleri “Kurumsal Mimari” olsa da, genellikle domain mimarisi veya yazılım mimarisi gibi sorumluluklara sahiptir. Hatta doğrudan yazılım geliştirme sorumluluğu bulunan Kurumsal Mimari ekibine sahip şirketler de mevcut. Bu ekiplerin çalışma alanları BT ile sınırlıdır ve yazılım geliştirme süreçleriyle paralel bir çalışma disiplinine sahiptirler. Ekipler genellikle kıdemli yazılım mimar ve mühendislerinden oluşur, en sık kullandıkları araçlar yazılım geliştirme ortamlarıdır. Ekip içi ortak dil genellikle Java, .Net, SQL vb’dir.
İkinci anlayıştan yola çıkarak kurulan mimari ekipler ise, literatürde belirtilen kurumsal mimari kavramında açıklanan görev ve sorumluluklara sahiptir: strateji, iş süreçleri, uygulama mimarisi, altyapı mimarisi ve bilgi mimarisini uçtan uca kapsayan ve BT’ye değil kuruma yön vermeye çalışan bir misyon üstlenirler. Bu tarz ekiplerin son dönemde faaliyet alanlarını daha net ifade etmek amacıyla “Kurumsal Mimari ve Strateji”, “Kurumsal Mimari ve İnovasyon” gibi isimlere sahip olmaya başladıklarını da gözlemleyebiliriz. Ekip üyelerinin en sık kullandığı araç kurumsal mimari aracıdır. Ekip içi ortak dil ise genellikle üst seviyede Archimate; detayda ise BPMN, ERD, UML vb notasyonlardır.
Son olarak belirtmekte fayda görüyorum ki; bu yazı iki yaklaşım arasında iyi – kötü karşılaştırması yapmamakta, yalnızca ifadenin kullanım farklılıklarına ışık tutmaktadır. Her iki yaklaşım ve ekip de kurumlar açısından azami öneme sahiptir ve varlıkları önemlidir. Dikkat edilmesi gereken nokta, organizasyonların şekillenme aşamasında ekiplere faaliyetlerini daha net ifade edebilecekleri isimler verilmesidir.
Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle..
Yazının orjinali : http://mustafaulus.com/2019/07/10/kurumsal-mimari-bir-kavram-iki-yaklasim/